Hoan nghênh Thủ tướng đã nhận trách nhiệm cá nhân trong vụ Vinashin. Dân mong Đảng sớm công bố kết quả điều tra vụ việc này - Ý kiến một số cử tri trong cuộc tiếp xúc với Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng sáng nay 30/11/2010

Ông Trọng cũng tái khẳng định không có chuyện các tỉnh biên giới "bán đất, bán rừng" cho nước ngoài. Các nhà đầu tư nước ngoài vào thuê đất rừng theo Luật đầu tư để khai thác đất trống, đồi núi trọc.

"Nếu có chuyện họ vào khai thác ở địa điểm xung yếu về quốc phòng, an ninh thì Chính phủ, Quốc hội sẽ có ngay ý kiến"

Nguồn trich từ: http://www57.vietnamnet.vn/vn/chinh-tri/1575/dan-mong-som-co-ket-qua-dieu-tra-vinashin.html

----------------------------------------------------------------------------------------------------
Toàn cảnh vụ cho doanh nghiệp nước ngoài thuê đất rừng biên giới thời hạn 50 năm
Loạt bài:
InnovGreen đang làm gì trên biên giới Việt Nam?
Sau gần nửa năm kể từ khi Công ty Innov Green Nghệ An triển khai trồng rừng trên diện tích đất rừng được tỉnh Nghệ An cho thuê, vùng đất vốn im lìm, nằm sâu trong núi rừng Cắm Muộn có sự thay đổi lớn.

LTS: Tháng 3/2010, loạt bài “Giao đất rừng cho công ty nước ngoài” khởi đăng trên báo VietNamNet đã thu hút sự chú ý của công luận. Thủ tướng Chính phủ đã có công văn yêu cầu các tỉnh tạm ngừng cấp phép các dự án, thẩm tra lại tòan bộ quy trình cấp phép trong việc giao đất rừng cho công ty nước ngoài.

Nhóm phóng viên VietNamNet đã miệt mài cắt rừng, lội suối, xâm nhập các địa bàn trọng yếu tại các vùng biên giới từ Móng Cái (Quảng Ninh) sang tới Tràng Định (Lạng Sơn), quay lại Quế Phong (Nghệ An), lên mạn Đông Giang, Tây Giang (Quảng Nam) để chấm định vị các địa bàn xung yếu, phác thảo nên bức tranh tổng quát và lắng nghe tiếng nói của người dân các địa phương đang được xem là đối tượng hưởng lợi của các dự án trồng rừng này.

Xin giới thiệu loạt bài “Công ty InnovGreen đang làm gì trên biên giới của chúng ta?” để độc giả có thể hiểu thêm về một siêu dự án trồng rừng sát khu vực biên giới.

Leanhxuan Blog se trích đăng

loạt bài “Giao đất rừng cho công ty nước ngoài” trên báo VietNamNet để mọi người có cái nhìn bao quát về vấn đề này. Xin trân trong giới thiệu.

Kỳ 1: InnovGreen “xé ngang” núi rừng Cắm Muộn

Rầm rộ mở đường lớn

Giữa tháng 3/2010, Công ty InnovGreen Nghệ An bắt đầu phát thực bì, đào hố để trồng cây trên diện tích rừng được thuê.

Chúng tôi phải đi bộ xuyên rừng khoảng 4 giờ đồng hồ mới tới nơi. Quãng đường này dài khoảng 10km, là con đường mòn len lỏi giữa rừng rậm, men theo bờ suối, chênh vênh trên những vực sâu.
Trở lại đây sau hơn 4 tháng, Innov Green đào bới, làm thành một con đường lớn có chiều rộng khoảng 5m.

Con đường cơ giới do InnovGreen mở "xé ngang" núi rừng Cắm Muộn.
Nhìn dấu vết của sự tác động bằng cơ giới, ai cũng có thể hình dung ra cả một quá trình miệt mài và phải tiêu tốn rất nhiều tiền bạc để có được con đường mới này.

Con đường Innov Green đào bới, san lấp, chạy xuyên qua những quả núi, nương rẫy vốn trước kia là rừng, đều thuộc 3 bản Cắm

Với diện tích đất rừng thuê được trên 669ha tại xã Cắm Muộn, Cty IG đang tiến hành trồng cây nguyên liệu, chủ yếu là giống cây keo.

Chủ tịch xã Cắm Muộn cho hay: “Từ cái lần trước các anh đến thăm với bà con nơi đây, đến tận bây giờ về phía Công ty Innov Green đem dự án vào trồng rừng đưa ra nhiều lời hứa sẽ đầu tư cho xã, tạo công ăn việc làm cho bà con dân bản… nhưng tất cả đến nay chỉ là lời hứa suông".

Vị trí địa lý của xã Cắm Muộn là nơi giáp ranh vùng biên của 4 huyện Tương Dương, Quỳ Hợp, Quỳ Châu và Con Cuông, có gần 1.000 hộ dân với 5.600 nhân khẩu sống nhờ cậy vào rừng núi, với diện tích lớn từ bao đời nay có tập tục sống quảng canh trông lúa, ngô, sắn,…làm nhà và sinh sống trên lưng chừng núi.

Người dân không có đất làm rẫy phải đi vào rừng hái quả cà (quả sa nhân) để bán kiếm tiền....

... Hoặc kiếm tìm vận may với vàng, khoáng sản khắp núi rừng khi không còn đủ nương rẫy người dân canh tác.

Chủ tịch xã Cắm Muộn, ông Lô Văn Vinh : "... Những lời hứa của Cty IG với người dân đến nay chỉ là lời hứa suông..."

Không chỉ mất đất sản xuất, mà diện tích chăn nuôi trâu bò, lợn gà cũng bị bóp nhỏ lại. Khiến người dân khi chăn nuôi thả rông trâu bò cũng bị chính IG "truy sát" cho đến chết khi chăn thả trong rừng.

Những đồi cây non của InnovGreen đã bắt đầu phủ màu xanh trên những sườn đồi mà trước đây người dân Cắm Muộn khai hoang làm rẫy, trồng lương thực sinh sống...

Anh Vi Thắng cán bộ tư pháp xã cho biết: “Tổng diện tích trên giấy tờ cho IG thuê là hơn 600 ha, nhưng mới đây xã và huyện đi đo lại thì con số đó đã lên đến 900 ha. Hiện nay cũng chưa thấy cấp trên can thiệp để đòi lại số đất đã bị chiếm”.

Kì 2. Xa cũng được, miễn là được cấp đất (?!)

Ông Lý Vì, Bí thư đảng ủy xã Hà Lâu: "Nhiều khu vực công ty InnovGreen vào thuê toàn đất đá, cỏ cũng khó sống, thế mà công ty này vẫn muốn thuê... Chắc có vấn đề gì nữa chứ không chỉ trồng rừng đâu?". Ảnh: Duy Tuấn

Hình ảnh được Pv. VietNamNet ghi tại biên giới Việt Nam - Trung Quốc tại xã Tân Minh (Tràng Định, Lạng Sơn). Công ty này làm đường, trồng rừng ngay sát đường phân định biên giới, điểm cao quân sự. Ảnh: Duy Tuấn

Bí thư xã Hà Lâu lấy làm lạ về dự án này: Khu vực Cty IG đầu tư trồng rất xa, khó khăn. Ban đầu IG nói là cứ có đất là được rồi, xa mấy chúng tôi cũng mở đường đi được. Miễn là các anh cấp đất thì chúng tôi mở đường. Rồi thì những khu vực trồng rừng đều rất xa, đường sá không có, muốn đầu tư phải bỏ rất nhiều vốn.

Rồi ông tỏ ra nghi ngờ: “Chắc là có vấn đề gì nữa chứ không chỉ trồng rừng đâu? Bởi tôi nghĩ là cái đồi ở trong bản Danh đang tranh chấp với người dân, đất không có mấy, toàn là đồi đá…, rất khắc nghiệt, hạn hán quanh năm, cỏ cũng khó sống chứ nói gì cây. Thế mà công ty này cũng muốn xin bằng được?”.

Trùng với diện tích rừng đã có chủ

Chủ tịch xã Đông Quan: Nhiều người dân nghĩ mình bị lừa khi giao đất cho cty IG nhưng những lời hứa của họ không được thực hiện.

Kết quả kiểm tra cho thấy: Tại xã Đông Quan hồ sơ xin thuê đất của Cty này đã trùng lên hàng trăm ha đất rừng nguyên liệu, đất rừng của Cty lâm nghiệp Lộc Bình. Đặc biệt là có tới 250ha đất rừng đã giao cho 14 hộ dân trong xã.

Một người dân xã Đông Quan bên hố cây bạch đàn được công ty này trồng khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép. Đất rừng của nhiều người dân xã này đã "ra đi" theo lời hứa tốt đẹp mà dự án này mang lại. Ảnh: VietNamNet

“Gần như là chiếm đất?”

Đường và rừng bạch đàn của Cty InnovGreen tại xã Kháng Chiến. Ảnh: Hoàng Sang

Còn ông, Triệu Minh Quân, Phó phòng NN&PTNT huyện Tràng Định thì thông tin rằng: Người của công ty này làm việc không có kế hoạch, thích là đến gọi đi, nếu cán bộ phòng nói là bận thì ngay lập tức họ chạy sang bên UBND huyện. Không biết họ nói gì nhưng tức khắc ngay sau đó có giấy “mời” cán bộ phòng “phối hợp” với họ.

Rồi ông Quân nói tiếp: "Mình thẩm định cho họ, ví dụ như 1000 ha thì tối thiểu anh phải trồng được 800 ha thì tôi mới thẩm định tiếp. Đằng này họ cứ thúc giục UBND huyện ra giấy mời buộc mình thẩm định tiếp. Cứ làm kiểu “đánh trồng bỏ dùi”. Gần như là chiếm đất?”.

Kỳ 3: InnovGreen đã tạo "việc làm ổn định cho dân"?

Trong báo cáo về “tình hình triển khai kế hoạch trồng rừng của Cty TNHH 1 thành viên InnovGreen Quảng Ninh” (Cty IG) gửi UBND tỉnh này vào tháng 12/2009 có đề cập đến vấn đề “đã tạo công ăn việc làm thường xuyên và ổn định cho người dân địa phương với thu nhập bình quân của người dân hàng tháng là 2,2 đến 2,5 triệu đồng”.

Trước đó, trong phần thuyết trình dự án tại Sở KHĐT Quảng Ninh ngày 9/2/2007, trước đông đảo các ngành chức năng, đại diện của Công ty GreenElite đã nói: Khi đầu tư trồng rừng nguyên liệu gỗ cao cấp tại Quảng Ninh sẽ đưa lại 5 lợi ích: Công ty; người dân bản địa; quốc gia (không ghi rõ là QG nào); thế giới và lợi ích cho chính quyền địa phương.

Đáng chú ý, vị đại diện của nhà đầu tư nước ngoài này còn nhấn mạnh, trong các lợi ích trên thì “mục tiêu chính của công ty là lợi ích cho người dân bản địa và lợi ích cho chính quyền địa phương”?

Những dòng chữ trong báo cáo của Công ty InnovGreen tại Quảng Ninh khiến những người có kiến thức kinh tế ít ỏi cũng không thể không đặt vấn đề. Bởi thông thường, vấn đề đầu tư để sinh lợi cho doanh nghiệp phải được đặt lên hàng đầu. Chẳng lẽ mang hàng trăm triệu USD đầu tư vào Việt Nam đầu, doanh nghiệp này nhắm tới mục tiêu chính như vây?

Thực sự mục tiêu chính mà lãnh đạo công ty có nguồn gốc nước ngoài vào thuê đất trồng rừng dài hạn tại Việt Nam này nói có đúng như vậy?
Mô tả ảnh.

Dòng sông Ka Long phân định biên giới Việt Nam - Trung Quốc. Bên kia sông là xã Na Lư, thuộc Phòng Thành, tỉnh Quảng Tây (TQ), còn bên này là các xã Bắc, Hải Sơn..., thuộc Móng Cái, Quảng Ninh. Ngay sát đường biên, tại xã Hải Sơn, Cty InnovGreen đã tiến hành trồng 400ha trong tổng số hơn 1000ha được cấp giấy phép đầu tư. Ảnh: Duy Tuấn

Ông Phùn Văn Huy, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Sơn (TP. Móng Cái, Quảng Ninh) đã phải bật cười khi đọc báo cáo “Tình hình triển khai dự án đến tháng 12/2009” của Cty IG Quảng Ninh.

Ông nực cười bởi vì với người dân ở địa phương ông, thu nhập bình quân mỗi tháng chỉ tính bằng con số trăm nghìn, thậm chí có người chỉ làm ruộng, bám vào rừng chỉ đủ ăn mà nay lại thấy có gần 100 người được Cty IG trả lương tháng lên tới 2,5 triệu.

Nếu đúng vậy thì điều đó cũng đồng nghĩa với việc có gần 100 người nông dân trong xã có thu nhập bình quân cao hơn lương của ông và lãnh đạo xã (?!)

Ông Huy cho biết thực tế tại địa phương mình, khi dự án vào thì lúc đầu giúp được 20-30 người dân với kiểu làm thuê qua người trung gian. Hết vụ trồng rừng cũng có nghĩa là họ hết việc. Chỉ đơn thuần là người làm công, không có hợp đồng gì ràng buộc với công ty này.

Ông Phùn Văn Huy, Phó chủ tịch xã Hải Sơn: Được như báo cáo của Cty IG đã tốt. Thực tế làm gì có chuyện 60-80 người dân xã Hải Sơn có thu nhập như thế. Nếu vậy thì thu nhập của họ cao hơn lương của lãnh đạo xã à? - Ảnh: Trường Giang

Bản thân ông Huy là Phó Chủ tịch xã phụ trách trực tiếp lĩnh vực nông lâm nghiệp cũng biết rất ít thông tin về việc Cty IG vào trồng rừng trên địa bàn xã mình quản lý. Thông tin ông có được về Cty IG chỉ là công ty này được phép trồng 400ha trong trong tổng số hơn 1000ha đất rừng tại thôn Pò Hèn.

Tiểu khu 346 tại xã Hải Sơn, nơi công ty InnovGreen được phép trồng rừng lâu năm. Trong biên bản thẩm tra đất của các cơ quan chức năng ở Quảng Ninh có ghi: Nguồn gốc đất thuộc BQL rừng phòng hộ Móng Cái, là đất rừng tự nhiên, có phần được quy hoạch cho đất Quốc phòng - Ảnh: Duy Tuấn

Cuối năm 2008, cty này bắt đầu trồng rừng, nhưng mãi đến cuối 2009, ông mới được mời vào tham quan khu rừng trồng của cty này để “đi xem rừng nó trồng thế nào”!

"Làm láo báo cáo hay"?

Không chỉ người dân không được hưởng lợi ích như trong báo cáo của Cty IG mà đến “nhà thầu” cũng phải kêu lỗ sau khi hợp đồng trồng rừng thuê cho Cty này. Thậm chí còn không được trả đủ tiền thưởng như đã hứa.

Trần Văn Hây, một người dân xã Hải Sơn: Tôi nhận khoán trồng rừng cho InnovGreen nhưng bị lỗ nên tôi không làm nữa. Sau đó lực lượng trồng rừng chủ yếu là người ngoài xã, dân chúng tôi làm gì được "việc làm ổn định", thu nhập 2,5 triệu/ tháng như báo cáo của công ty này. Làm láo báo cáo hay rồi? - Ảnh: Trường Giang

Nói về hiệu quả kinh tế của việc trồng rừng theo “cách của Cty IG”, anh Nguyễn Viên Tuyền, cán bộ văn phòng UBND xã Quảng Thành cho biết: “Theo cảm nhận của tôi thì khó có thể lấy lại được nguồn vốn đầu tư trồng rừng vì đầu tư rất lớn. Sẽ khó thu hồi vốn chứ chưa nói đến lãi…”.

Kỳ 4: InnovGreen đều ‘nhắm’ vào các vị trí nhạy cảm?

Con đường tuần tra biên giới, nằm sát cạnh sông Ka Long (phân định biên giới Việt Trung), nối liền Thành phố Móng Cái với xã Hải Sơn, cửa khẩu Bắc Phong Sinh rồi giao với tỉnh lộ 340, nối quốc lộ 18 với cửa khẩu này. Trong “tam giác” biên giới này, Cty InnovGreen có mặt tại 2 xã Quảng Thành và Hải Sơn với diện tích được cấp phép hơn 1000ha đất rừng. Ảnh: Duy Tuấn
Khu tam giác kiểm soát đường 18
Theo thông tin chúng tôi có được, Công ty IG thuê đất tại tỉnh Quảng Ninh gồm 7 huyện và thành phố: Hoành Bồ, Ba Chẽ, Tiên Yên, Bình Liêu, Đầm Hà, Hải Hà và thành phố Móng Cái. Trong giấy chứng nhận đầu tư, diện tích được ghi là 100.000 ha (chiếm gần ¼ tổng diện tích đất rừng toàn tỉnh).
Cách thành phố Móng Cái chừng 5km, điểm cuối cùng của đường 18 từ TP. Hạ Long lên, trước khi qua cửa khẩu Móng Cái sang đất Trung Quốc, rẽ trái, có một tuyến đường kẹp dọc sông Ka Long ở phía Việt Nam, là đường tuần tra biên giới.
Đây là một con đường hẹp, được rải nhựa khá đẹp, chạy dọc bờ sông Ka Long, dẫn lên xã biên giới Hải Sơn, phía Việt Nam. Từ trung tâm xã Hải Sơn, chạy chừng vài km nữa là lên tới cửa khẩu Bắc Phong Sinh. Từ cửa khẩu Bắc Phong Sinh, đoạn đường tuần tra này nối với tỉnh lộ 340 chạy ngược về đường 18.
Như vậy, 3 tuyến đường này hình thành một khu tam giác, lấy xã Hải Sơn làm trung tâm kiểm soát. Trong khu vực quản lý của xã này, công ty IG đã vào xin đất tại tiểu khu 346, chia làm 9 khoảnh, tổng diện tích là 1.113,30 ha.
Chủ tịch xã biên giới Hải Sơn khi loay hoay mãi vẫn không thể tìm được một văn bản nào lưu ở UBND xã về dự án trồng rừng của Cty IG. Ảnh: GVT
Một điều mà ngay Phó Chủ tịch xã Hải Sơn, ông Phùn Văn Huy, cũng không hình dung được, khi được hỏi về vị trí khu đất mà công ty IG xin đầu tư trên xã mình cách đường biên giới bao nhiêu km.
Ông Huy chỉ ước chừng 6-7km theo đường chim bay từ mép đường biên. Còn nếu muốn vào được tiểu khu 346 này, phải vòng theo tỉnh lộ 340 về gần xã Quảng Thành mới có đường lâm sinh do công ty IG mở, để tiếp cận khu đất này.
Chưa hết, ông Huy còn giật mình hơn khi chúng tôi cung cấp các văn bản, tài liệu về việc giao đất rừng cho công ty này, mà mãi đến tháng 5/2010 ông mới được nhìn thấy, mặc dù đó là một dự án nước ngoài đầu tư trên địa bàn xã ông quản lý. Và tại khu vực tiểu khu 346, có thông tin cho hay, công ty IG đã tiến hành trồng rừng, mở được nhiều km đường lâm sinh vào khu vực này.
Trong khi đó, theo quy định, toàn bộ các dự án nước ngoài vào khu vực biên giới cần có sự cho phép của lực lượng biên phòng. Hơn vậy, trên địa bàn xã Hải Sơn, vẫn đang có một đơn vị quân đội đóng chốt kết hợp làm kinh tế lâm nghiệp.
Cửa khẩu Bắc Phong Sinh, nơi tiếp giáp giữa con đường từ Móng Cái qua và quốc lộ 18 lên. Trên 2 tuyến đường này đều rất gần với địa điểm trồng rừng của Cty InnovGreen tại xã Hải Sơn và Quảng Thành. “Neo” một dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực trồng rừng vào sát nách một đơn vị quân đội, trên địa bàn một xã giáp biên, ngay sát đường tuần tra biên giới, Quảng Ninh sẽ kiểm soát như thế nào? Ảnh: Trường Giang
“Neo” một dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực trồng rừng vào sát nách một đơn vị quân đội, trên địa bàn một xã giáp biên, ngay sát đường tuần tra biên giới, Quảng Ninh sẽ kiểm soát như thế nào?
Chưa dừng lại, tại địa phận xã Quảng Thành (huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh), công ty IG tiến hành thuê đất tại khu vực điểm cao, chỉ nằm cách đường 18 chưa đầy 2km. Hiện, bạch đàn đã mọc xanh khu vực cho thuê đất. Theo người dân địa phương cho biết, khu vực công ty IG vào thuê đất tại xã này có tên là Dốc Đỏ, vốn là kho quân khí do một đơn vị quân đội quản lý, nay đã rút đi.
Những “lưỡi bừa” kiểm soát trục đường 4
Từ Tiên Yên (Quảng Ninh) là điểm đầu xuất phát của trục đường 4B sang Lạng Sơn. Huyện đầu tiên của tỉnh Lạng Sơn tiếp giáp với Quảng Ninh là Đình Lập. Tại huyện Đình Lập, Công ty IG có dự kiến vào thuê đất tại 3 xã: Bắc Xa, Đình Lập và Bính Xá, thì 2/3 xã đó là xã giáp biên giới.
Ông Nguyễn Đình Phương, Phó Chủ tịch UBND huyện Đình Lập, Lạng Sơn đang cùng với phóng viên VietNamNet định vị các vị trí mà Cty IG có mặt dọc biên giới và trục đường độc đạo số 4. Riêng tại Đình Lập, trong giấy chứng nhận đầu tư do ông Nguyễn Văn Bình, PCT UBND tỉnh ký thì Cty IG có mặt ở 3 xã, trong đó có 2 xã là xã biên giới. Ảnh: Duy Tuấn
Với tổng diện tích dự kiến thuê đất tại tỉnh Lạng Sơn là 63.000 ha, Công ty IG Lạng Sơn dự kiến đầu tư tại 49 xã thuộc 7 huyện: Đình Lập, Văn Quan, Lộc Bình, Chi Lăng, Cao Lộc, Bắc Sơn và Tràng Định. Trong 49 xã đó, có 5 xã giáp biên, gồm Bính Xá, Bắc Xa (huyện Đình Lập), Bảo Lâm (huyện Cao Lộc), Tân Minh, Đào Viên (huyện Tràng Định).
Ngay sau quyết định 405/TTg-KTN (ngày 9/3/2010) yêu cầu tạm ngừng cấp phép, rà soát lại các dự án trồng rừng và nuôi trồng thủy sản của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Lạng Sơn đã ra quyết định tạm ngừng các dự án của Công ty IG trên địa bàn tỉnh này, cho kiểm tra, ra soát lại.
Kết quả, Công ty IG đã có 14 hồ sơ xin thuê đất của 14 xã thuộc các huyện Chi Lăng, Tràng Định, Lộc Bình, Đình Lập, Cao Lộc gửi Sở TN-MT tỉnh Lạng Sơn thẩm định với tổng diện tích xin thuê là 11.187,62ha.
Sở TN-MT tỉnh này đã trình UBND tỉnh 7 hồ sơ đủ điều kiện, tuy nhiên chỉ mới bàn giao thực địa và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (50 năm) 1 hồ sơ cho công ty này tại xã Hữu Kiên (huyện Chi Lăng) với diện tích 485,7ha.
Di tích lịch sử Chiến thắng đường số 4 nhắc cho chúng ta nhớ về quá khứ một thời quân dân Việt Nam đã đổ bao xương máu để giữ gìn từng tấc đất cho tổ quốc. Đây là tuyến đường huyết mạch, độc đạo, có vị trí cực kỳ quan trọng, nối các tỉnh biên giới đông bắc Việt Nam. Ảnh: Trường Giang
Trục đường 4B từ huyện Tiên Yên (Quảng Ninh) sang Lạng Sơn, tới TP. Lạng Sơn thì bắt với đường 1A, lên tới Đồng Đăng thì rẽ trái nối với trục đường 4A, từ đó sang tới đất Cao Bằng, với huyện cuối cùng của tỉnh Lạng Sơn tiếp giáp với Cao Bằng là huyện Tràng Định.
Dọc trục đường 4B có 2 địa danh đã lưu vào sử sách Việt Nam: Thất Khê, Đông Khê, nơi mà quân và dân vùng Đông Bắc đã tiến hành những trận đánh quyết tử chặn đường quân Pháp tiến đánh chiến khu cách mạng trong chiến dịch Biên giới 1950.
Thị trấn Thất Khê là thủ phủ của huyện biên giới Tràng Định. Nơi đây, ven đường 4A, ngay cổng vào UBND huyện này, còn lưu tấm bia ghi rõ “Di tích lịch sử Chiến thắng đường số 4”.
Cũng tại huyện này, Công ty IG đã trình hồ sơ xin đất qua Sở TN-MT lên UBND tỉnh Lạng Sơn xin đầu tư cả đất thuộc khu vực phòng thủ của xã Kháng Chiến, đất thuộc điểm chốt quân sự 558 tại xã Tân Minh, mà chúng tôi sẽ đề cập kỹ trong các bài viết sau.
Một cán bộ trinh sát của Tỉnh đội Lạng Sơn không ngần ngại “mách nước” cho cánh phóng viên vốn rất I-tờ về quân sự: “Mở bản đồ toàn tỉnh ra xem xét”.
Còn khi đã đi dọc tuyến đầu tư của Công ty IG tại 2 tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn, khi nối tất cả các điểm xin đầu tư của công ty này lại, đặc biệt là 49 xã thuộc 7 huyện của tỉnh Lạng Sơn, chúng tôi không tin nổi vào mắt mình: Toàn bộ tuyến đường 4A, 4B hoàn toàn bị kẹp chặt trong những dự án đầu tư của công ty này.
Có người nhận xét, nhìn vào bản đồ thì có thể thấy những địa điểm mà Cty InnovGreen đầu tư thuê đất trồng rừng tại 2 tỉnh Lạng Sơn và Quảng Ninh đều nhắm vào các vị trí nhạy cảm về quốc phòng – an ninh, nằm dọc tuyến đường 18, đường số 4 (A, B), QL 1A và các xã biên giới hoặc điểm cao… Ảnh: Duy Tuấn
Nếu nối theo đường cắt kéo, thì cách xin đất của IG chẳng khác gì những lưỡi bừa đang cày qua lại trên trục đường huyết mạch chiến lược này.
Xin nhắc lại: Đường 4 (gồm 4A, 4B, 4C) là trục giao thông huyết mạch của khu vực miền núi Đông Bắc. Còn chính Đại tá Hoàng Công Hàm (nay là Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Lạng Sơn) đã khẳng định với VietNamNet: “Chúng tôi chưa nắm được dự án thuê nhiều ha rừng của người nước ngoài trên địa bàn tỉnh và cũng chưa thấy ai báo cáo về vấn đề đó”.
Trong quá trình thẩm tra, xác nhận của UBND các xã, chấp thuận của UBND các huyện và thẩm định hồ sơ thuê đất của Sở TN-MT, chưa có sự tham gia của cơ quan quân sự và biên phòng đối với khu vực biên giới và khu vực phòng thủ, UBND tỉnh Lạng Sơn sẽ không thể phủ nhận điều này.
Được biết, tỉnh Lạng Sơn đã có quyết định tạm ngừng cấp phép các dự án của Công ty IG, xem xét lại toàn bộ quy trình và kiến nghị rút 5 xã biên giới ra khỏi diện tích dự án xin đầu tư của Công ty IG, như là một tín hiệu vui khi công luận đã lên tiếng cảnh báo.
Trường Giang – Duy Tuấn – Hoàng Sang
Nguồn: Vietnam Net
Kỳ 5: Những ý tưởng “quái dị” của nhà đầu tư nước ngoài

- Trong quá trình tìm hiểu thông tin về đường vào đất rừng dọc biên giới Việt Nam của Công ty Innov Green (IG), chúng tôi không khỏi bất ngờ về những ý tưởng trả lương có một không hai của họ.

Sử dụng những cựu trào trong ngành

Con đường do Cty InnovGreen làm vào khu vực rừng ở xã Kháng Chiến (huyện Tràng Đinh, Lạng Sơn). Phần lớn các diện tích đất rừng nằm trong tầm ngắm của doanh nghiệp nước ngoài này đều được những người, nguyên là cán bộ, lãnh đạo của ngành nông lâm nghiệp tỉnh Lạng Sơn về hưu được mời về làm cho Cty IG khảo sát, lập hồ sơ xin cấp phép. Ảnh: Duy Tuấn

“Xã Tân Minh được tập hợp bởi các dãy núi cao và đồi. Về phía Bắc có các đỉnh cao 741, 620, 559. Về phía Tây giáp với Trung Quốc có các đỉnh 780, 636, 580. Về phía Tây-Tây Nam có các đỉnh 520, 430, 380 và phía Nam có các đỉnh 360, 359, 400 tạo thành thế hơi nghiêng từ Đông Bắc xuống Tây Nam (…) Tổng dân số tòan xã có 1234 nhân khẩu với 315 hộ gia đình. Dân tộc chủ yếu là Tày, Nùng, các dân tộc khác như Kinh, Dao… chiếm tỷ lệ nhỏ”.

Với một bản điều tra địa hình và dân số tỷ mỷ như vậy, cho thấy Công ty IG đã chuẩn bị nghiên cứu rất kỹ càng trước khi quyết định đầu tư vào xã biên giới này.

Ông Hoàng Văn Quân, Phó Chủ tịch UBND huyện Tràng Định (tỉnh Lạng Sơn) lắc đầu khi giải thích cách mà Công ty IG chấm định vị rất chính xác các địa điểm khó khăn cần vào đầu tư, và sẵn sàng bỏ nguồn vốn không nhỏ để mở đường vào các khu vực xin đầu tư, mà hiện tại chưa có đường giao thông tiếp cận: “Họ thuê những cán bộ lâm nghiệp, địa chính… cũ, đã nghỉ hưu, biết rất rõ hiện trạng rừng và đất rừng ở địa phương. Có người trước là cấp trên của tôi”.

Còn đây là hình ảnh tại xã biên giới Tân Minh (Tràng Định, Lạng Sơn). Những con đường xuyên qua các quả đồi, cánh rừng sát biên được Cty này đưa máy móc cơ giới vào làm. Trong quá trình đó, một số diện tích đáng kể rừng tự nhiên đã bị chặt hạ. Ảnh: Duy Tuấn

Với cách làm đó, nên rất nhiều lần ông Quân rất khó xử khi các “sếp cũ” đi thẳng lên phòng làm việc của ông, than phiền về việc “công ty gặp khó khăn, phải tạo điều kiện tháo gỡ”....

Thuê những cán bộ, thậm chí là lãnh đạo từng làm quản lý nông nghiệp, lâm nghiệp… tại địa phương làm nhân viên hoặc quản lý cho mình, Công ty IG đã sở hữu trong tay những bộ từ điển sống về thực trạng, tình trạng đất rừng và rừng tại địa phương chỗ nào mạnh, chỗ nào yếu. Cách làm này, được biết, không phải chỉ áp dụng ở Lạng Sơn, mà Công ty IG đã rất thành công tại Quảng Ninh.

Chính vì vậy, không có gì phải ngạc nhiên, khi ông Phùn Văn Huy (Phó Chủ tịch UBND xã Hải Sơn, TP. Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh) hoàn toàn bất ngờ khi Công ty IG đầu tư vào xã, đã được giao đất, tiến hành trồng rừng, mở đường lâm sinh trên địa bàn, nhưng ông không hay biết, cho đến khi “được mời đi tham quan mô hình”.

Đề nghị trả lương cho công chức Nhà nước Việt Nam.

Chưa dừng lại ở đó, trong quá trình “mò mẫm” theo chặng đường đầu tư của Công ty IG tại các tỉnh vùng Đông Bắc, nhóm phóng viên còn phát hiện một bản dự thảo “kỳ lạ” tại tỉnh Lạng Sơn.

Ngoài việc trả lương cho công chức Việt Nam, thuyết phục những người am hiểu về đất rừng về làm việc, nhờ cò đến đề nghị trả lương cho lãnh đạo đương nhiệm huyện Tràng Định, Cty IG còn có khoản hỗ trợ tiền chăm sóc bảo vệ cho người dân khu vực cty này vào thuê đất. Số tiền hỗ trợ giữ rừng được chuyển vào cho lãnh đạo các thôn có đất. Trên hình ảnh là 1 trong 2 cuốn sổ tiết kiệm mà doanh nghiệp này trả cho thôn Pò Loi (xã Kháng Chiến) với giá đất 1 triệu/1ha/11 năm. Ảnh: Hoàng Sang

Bản dự thảo này được ký bởi Giám đốc dự án Wang Xiang Dong, đóng dấu Cty TNHH một thành viên InnovGreen Lạng Sơn, đề ngày 22/8/2008, số 38/VP.

Theo nội dung của công văn này, thì “UBND tỉnh Lạng Sơn đã có thông báo số 114/TB-UBND-KTTH ngày 8/8/2008, nhất trí với phương án thành lập Ban chỉ đạo thực hiện dự án của Công ty InnovGreen Lạng Sơn, cho phép công ty trao đổi với Văn phòng UBND tỉnh và các cơ quan liên quan và báo cáo UBND tỉnh về phương án này”.

Dự thảo gửi kèm công văn số 38 ghi rõ là “Quy chế hoạt động Ban chỉ đạo dự án cấp tỉnh và cấp huyện” cho các dự án trồng rừng của công ty này trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn.

Cấp Tỉnh sẽ có Ban chỉ đạo (BCĐ) cấp tỉnh do một Phó Chủ tịch tỉnh làm trưởng ban, tham gia có đại diện các Sở Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên – Môi trường, Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Chi cục kiểm lâm, Công an tỉnh và Giám đốc dự án của công ty IG.

Ngày trước, để lên được khu vực biên giới ở xã Tân Minh (tỉnh lộ 229 chỉ đến được trụ sở xã này) phải rất vất vả, xe ô tô không thể lên được. Nay, khi chưa được cấp sổ đỏ, chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Cty IG Lạng Sơn đã vào mở đường lên sát đường phân định biên giới và trồng rừng ngay khu vực này. Ảnh: Duy Tuấn

Cấp huyện sẽ do 1 Phó chủ tịch huyện làm trưởng ban điều hành, tham gia có đại diện Phòng TN-MT, NN&PTNT, văn phòng UBND huyện, hạt kiểm lâm, công an huyện, UBND xã có dự án, 2 cán bộ của công ty IG.

Đáng quan tâm, chi phí hoạt động của các Ban chỉ đạo này sẽ do công ty IG Lạng Sơn cung cấp. Theo đó, có 2 phần tiền, đơn vị tính là VNĐ/ ha.

Phần tiền “Chỉ đạo việc quy hoạch sử dụng đất cho trồng rừng” tương ứng trả cho BCĐ cấp tỉnh là 10.000/ ha; Ban điều hành cấp huyện là 20.000 đồng/ ha; Ban công tác cấp xã là 50.000 đồng/ ha. Phần tiền này sẽ được thanh toán toàn bộ khi có quyết định cho thuê đất và cấp sổ đỏ.

Phần tiền “Bảo vệ rừng và đất lâm nghiệp” theo đề xuất trả cho BCĐ cấp tỉnh là 2.500 đồng/ ha; Ban điều hành cấp huyện là 5.000 đồng/ha; Ban công tác cấp xã là 10.000 đồng/ ha. Phần tiền này sẽ được quyết toán hàng năm, theo diện tích rừng trồng.

Nhóm P.V VietNamNet đã miệt mài cắt rừng, lội suối, xâm nhập các địa bàn trọng yếu tại các vùng biên giới từ Móng Cái (Quảng Ninh) sang tới Tràng Định (Lạng Sơn), quay lại Quế Phong (Nghệ An), lên mạn Đông Giang, Tây Giang (Quảng Nam) để xem Cty InnovGreen đang làm gì trên biên giới Việt Nam. Ảnh: GVT

Nhóm phóng viên chúng tôi đã cố gắng liên lạc với lãnh đạo Sở KH&ĐT tỉnh Lạng Sơn, đơn vị được giao chủ trì kiểm tra tình hình thực hiện dự án trồng rừng của Công ty IG Lạng Sơn theo quyết định số 205/UBKT-KTN (ngày 24/3/2010) của UBND tỉnh này, lẫn Văn phòng UBND tỉnh Lạng Sơn, để hỏi thêm về kết quả thực hiện Bản dự thảo của Ban chỉ đạo trồng rừng này. Nhưng đáng tiếc là đã không thể có câu trả lời chính thức?

Trong khi đó, từ năm 2006, ý tưởng thành lập một Ban chỉ đạo trồng rừng được Công ty IG trả lương từ cấp tỉnh tới cấp huyện, xã đã được đề xuất với tỉnh Quảng Ninh. Trong công văn số 709/NN&PTNT (ngày 2/8/2006), do ông Hoàng Công Đãng (Phó GĐ Sở NT&PTNT tỉnh Quảng Ninh) ký, đã thẳng thừng từ chối “thiện ý” này của Công ty Green Elite (cách gọi tại Quảng Ninh khi Công ty IG xin đầu tư trồng rừng tại tỉnh này):

“Đây là dự án phát triển kinh tế, trên tinh thần nhà đầu tư thuê đất để sản xuất kinh doanh, thông qua thuê khoán nhân lực ở địa phương để thi công các hạng mục đầu tư và thu lại sản phẩm. Vì vậy, không thể đề xuất với UBND tỉnh Quảng Ninh về việc thành lập Ban chỉ đạo dự án do đồng chí Phó Chủ tịch tỉnh làm trưởng ban, các đồng chí lãnh đạo các Sở làm thành viên. Mô hình này hiện nay ở Quảng Ninh đối với các dự án lâm nghiệp, chỉ áp dụng với Dự án trồng rừng Việt-Đức, bởi lý do đây là dự án sử dụng nguồn vốn ODA đầu tư không hoàn lại”.

Những gì mà Cty InnovGreen làm ở khu vực biên giới phía bắc Việt Nam khiến những công dân đất nước như chúng tôi không khỏi bàng hoàng. Những con đường xương cá đỏ quạch đâm qua các cánh rừng, điểm cao. Thậm chí cuốc hố để trồng rừng ngay trên chốt quân sự biên giới... (VietNamNet sẽ đề cập trong các kỳ tới). Ảnh: Duy Tuấn

Còn ông Hoàng Văn Quân, Phó Chủ tịch UBND huyện Tràng Định (tỉnh Lạng Sơn) thì cho biết rằng, từng có “cò” đến đề cập chuyện sẽ trả lương hàng tháng cho ông không dưới 20 triệu/ tháng, để ông “làm việc,” cho dự án trồng rừng nhanh chóng vào huyện này, nhưng ông đã thẳng thừng từ chối.

Trong hàng loạt các văn bản gửi lên UBND tỉnh Lạng Sơn, UBND huyện Tràng Định đã liên tục đề xuất tỉnh xem xét lại việc cho Công ty IG vào thuê đất với thời gian quá dài (50 năm) và vào các khu vực xung yếu.

Nhưng với lý do “trồng thử nghiệm”, và không biết còn có lý do nào khác nữa, Công ty IG Lạng Sơn đã “mạnh dạn” mang cây Bạch Đàn Vĩ Cự (là giống cây có nguồn gốc Trung Quốc, không nằm trong danh mục giống cây trồng lâm nghiệp được phép sản xuất kinh doanh) và hơn 300 tấn phân bón không rõ nguồn gốc vào tổ chức phát thực bì, cuốc hố, trồng rừng đại trà trên địa bàn 9 xã thuộc 4 huyện (Tràng Định, Lộc Bình, Chi Lăng, Cao Lộc) thuộc tỉnh Lạng Sơn, trong khi chỉ mới được thuê 485,7 ha đất tại xã Hữu Kiên (huyện Chi Lăng)?

Kỳ 6: “Xơi” cả khu vực phòng thủ then chốt

- Những thông tin về việc thuê đất trồng rừng của Cty InnovGreen càng ngày càng khiến chúng tôi giật mình. Một đỉnh núi cao khoảng 700m cạnh QL 4A thuộc địa phận huyện Tràng Định (tỉnh Lạng Sơn) bỗng dưng xuất hiện những con đường đất đỏ chạy quanh, xoắn ốc lên đến đỉnh núi.

Cạnh đó, tại một số thôn ở xã Kháng Chiến xuất hiện những con đường “rồng rắn”, nối “đuôi” chạy qua các quả đồi, bên cạnh những rừng cây của Cty IG đã trồng. Điều đáng nói, những điểm Cty IG vào tại xã Kháng Chiến lại nằm trong khu vực phòng thủ then chốt của huyện Tràng Định, theo như thông tin đáng tin cậy từ cơ quan có thẩm quyền ở đây.

Xoắn ốc đường lên điểm đỉnh núi Khau Tét

Đường xoắn ốc lên đến đỉnh núi Khau Tét do Cty InnovGreen làm. Thông tin cho biết, đỉnh núi này có độ cao khoảng 600m. Ảnh: Duy Tuấn

Một cán bộ ở UBND huyện Tràng Định cho biết, đỉnh núi này khá cao, có vị trí quan trọng trong chiến lược quốc phòng. Không chỉ nằm cạnh con đường xương sống độc đạo 4A, nối các tỉnh đông bắc với nhau mà lại nằm ngay sát thị trấn Thất Khê, nơi ghi dấu nhiều chứng tích lịch sử giữ nước.

Đứng trên đỉnh núi có thể phóng tầm mắt bao quát được cả xã Hùng Việt, Kháng Chiến, Trung Thành và thị trấn Thất Khê. Còn nếu khi có xung đột quân sự thì việc chiếm được đồi Khau Tét có vai trò rất lớn, có thể khống chế được một vùng rộng lớn, án ngự trên con đường xương sống số 4.

Vậy mà 2 năm nay, khi đi qua đây thì người ta dễ dàng thấy trên đỉnh núi xuất hiện những con đường đất màu đỏ quạch bao quanh đỉnh núi.

Anh Hoàng Văn Hưởng (hiện là cán bộ địa chính xã Kháng Chiến), một người dân Bản Tét cho biết: “Con đường lên núi được Cty InnovGreen làm làm thành những vòng xoắn ốc bao quanh quả đồi lên đến đỉnh từ năm 2008. Hiện trên núi Cty này mới trồng được mấy ha bạch đàn".

Núi Khau Tét nằm gần với QL 4A-huyết mạch giao thông phía đông bắc tổ quốc.

Có người còn ví von, khu vực đường và rừng của IG như một vòng cung ôm sát tỉnh lộ 229.

Phó trưởng công an xã Tràng Định đang chỉ tay về phía rừng cây của Cty IG trồng.

Những cán bộ cùng đi cho biết, đứng trên những quả núi cao khoảng 500m, ngay trên đường mà Cty này làm có thể quan sát được những vệt đỏ trên các quả đồi cách xa cả cây số. Quá trình họ làm đường, trồng cây chính quyền cũng không được vào giám sát. Hầu như những quả núi cao nhất thì đường đi qua chiếm ngự ngay tại những vị trí nhạy cảm trên?

Hỗ trợ “công giữ rừng” hay mua đứt với giá rẻ mạt?

Mặc dù chưa được thuê đất theo quyết định của cấp có thẩm quyền ở tỉnh Lạng Sơn, nhưng ngay sau khi tiến hành trồng được một số diện tích rừng, làm đường vào, Cty IG Lạng Sơn đã cho người làm rào chắn ngang con đường vào khu vực rừng tại 4 thôn này.

Một cán bộ huyện Tràng Định kể lại: năm 2009 có lần tôi vào để xem xét tình hình thì có 2 người của Cty IG đứng ở hàng rào chắn trên đường ngăn không cho vào. Ai muốn vào rừng đều phải được sự đồng ý của bảo vệ.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, người làm rào chắn chính là ông Hoàng Văn Đoàn, trưởng thôn Pò Loi. Năm 2008 ông nhận được chỉ đạo của Cty là rào đường lại để “bảo vệ” rừng mà Cty IG đã trồng, đến cuối năm 2009, nhận thấy nhận bảo vệ rừng cho Cty này rất vất vả nhưng chỉ nhận được mỗi tháng 500 nghìn nên ông đã nghỉ việc và dỡ rào chắn.

Trưởng thôn Pò Loi đang cầm trên tay 1 trong 2 cuốn sổ tiết kiệm mà Cty IG hỗ trợ "công giữ rừng" với giá 100 nghìn/1ha/1năm - Ảnh: Duy Tuấn

Ông Đoàn cho biết thêm, đất ở thôn Pò Loi chiếm diện tích khá lớn trong 4 thôn mà Cty này có mặt. Khi vào làm việc, Cty có hứa sẽ tạo nhiều công việc cho bà con nên lúc đầu nhiều người cũng đồng thuận.

Công ty đã bỏ ra một khoản tiền hơn 200 triệu gọi là “hỗ trợ giữ rừng”, mỗi ha 1,1 triệu/11 năm công giữ rừng (100nghìn/1ha/1năm). Số tiền trên đứng tên ông Đoàn, tổng số tiền là hơn 200 triệu cho “công giữ rừng” trong khoảng thời gian 1997 - 2008.

Tuy vậy, cho đến nay, sau 3 năm dự án triển khai, chính bản thân vị trưởng thôn này lại cảm thấy tiếc nuối khi “lỡ” giao hơn 200ha cho dự án này:

“Từ khi Cty IG vào, đại khái là dân vẫn có việc làm nhưng tiền không đáng nên dân không làm nên chủ yếu lấy người từ nơi khác đến. Lúc đầu một số nhận thầu nhưng về sau lỗ. Quyền lợi của người dân trong thôn thì chả có gì, họ chỉ trả từng này tiền rồi thôi. Họ trả tiền thế như mua đứt luôn. Mà diện tích lớn, số tiền chỉ có thế nên dân cảm thấy quá rẻ mạt”.

Bản thân ông Đoàn cũng thừa nhận rằng, “khi dự án mới vào cũng không hiểu rõ lắm, cứ tưởng là dự án vào rồi sẽ giúp được dân cái này cái nọ nhưng mà giờ không thấy. Chỉ có con đường đi vào rừng, nhưng đó là các anh (Cty IG) mở đường để phục vụ cho các anh chứ đâu phải cho dân”.

“Mình cho thuê 50 năm, chết là chết ở chỗ đấy, giờ đã mắc rồi biết làm thế nào. Biết thế này dân đứng ra nhận rồi… Người dân muốn nhà nước giao cho từng hộ nhưng mà giờ không được nữa, rất xót xa”, ông Đoàn ngậm ngùi nói.

Kỳ 7: Thâm nhập chốt quân sự nơi InnovGreen trồng rừng.

- Phóng viên VietNamNet có chuyến thâm nhập khu vực biên giới Việt - Trung tỉnh Lạng Sơn, nơi Cty InnovGreen tiến hành làm đường trồng rừng ngay chốt quân sự 558.

Tại xã Tân Minh (huệnTràng Định, Lạng Sơn), doanh nghiệp này đã phá bỏ 12.000m2 rừng tự nhiên (theo số liệu của cơ quan chức năng Lạng Sơn) để làm đường lên biên giới; tiến hành cuốc hố để trồng rừng ngay trên chốt quân sự 558, cạnh đó là đầy rẫy những con “đường xương cá” qua các quả đồi sát ngay biên giới Việt Trung.

Theo thông tin mà ông Trần Văn Bào, PCT UBND xã Tân Minh, thì có điểm doanh nghiệp nước ngoài này trồng rừng chỉ cách đường phân định biên giới chỉ khoảng 700m, đường chim bay.

Phá bỏ 12.000 m2 rừng, làm đường lên biên giới

Từ con đường mà Cty InnovGreen nối các khu đồi núi trong khu vực phòng thủ quân sự then chốt của huyện Tràng Định, nhóm phóng viên VietNamNet lại ngược theo tỉnh lộ 229 để đến xã Tân Minh, một xã biên giới đặc biệt khó khăn. Nơi “đất rộng, người thưa”, người dân vẫn đang gặp phải nhiều khó khăn trong cuộc sống.

Con đường do Cty IG tại xã Tân Minh được bắt đầu tại ngã ba Nà Pẻn - Nà Pùng. Từ đây,
con đường này kéo dài qua khu vực rừng tự nhiên rồi đến sát khu vực biên giới.
Nơi có chốt quân sự 558. Ảnh: Duy Tuấn

Con đường tỉnh lộ này chỉ rải nhựa được khoảng 20km, khi đến khu vực xã Trung Thành nó cắt thành 2 nhánh. Một nhánh đi lên Bình Độ, còn một nhánh khác đi vào xã biên giới Tân Minh. Quả thật nói là tỉnh lộ nhưng trông “nó” không khác gì con đường mòn vào núi là mấy.

Ông Trần Văn Bào, PCT UBND xã Tân Minh tự hào nói với chúng tôi về tình hình công tác bảo vệ rừng trong những năm qua. Ông cho biết, xã Tân Minh có diện tích rừng tự nhiên khá lớn, riêng về độ che phủ thì đứng nhất nhì ở huyện Tràng Định.

Niềm vui từ việc bảo vệ rừng chợt tắt ngúm khi chúng tôi hỏi về tình hình Cty IG vào thuê đất trồng rừng trong xã. Ông lắc đầu ngán ngẩm vì đã 2 năm rồi từ khi dự án này vào nhưng chưa mang lại được lợi ích gì cho bà con và địa phương.

Thậm chí cách đây 3 tháng, Cty này đã đưa hàng chục người từ địa phương khác đến lao động nhưng không có giấy tờ hợp lệ nên lực lượng biên phòng đã trục xuất ra khỏi khu vực “vành đai biên giới”.

Những đường xương cá do Cty IG mở, chạy song song với tuyến đường của công ty này
đi lên khu vực biên giới. Ảnh: Duy Tuấn
thành thủ tục thuê đất thì Cty IG đã tiến hành trồng rừng, làm đường.

Địa điểm công ty có nguồn gốc nước ngoài này vào lập hồ sơ thuê đất trồng rừng bao gồm 2 thôn Nà Pùng và bản Kiêng (sát đường phân định biên giới Việt - Trung) với diện tích dự kiến là 200ha. Tuy vậy, cũng như nhiều địa phương khác, khi chưa hoàn

“Chúng tôi chưa nhìn thấy giấy tờ thuê đất hợp lệ .Bước đầu họ đặt vấn đề là thuê đất 50 năm. Chúng tôi thấy bất ổn quá nên đặt vấn đề với công ty hạ xuống. Thực ra người dân rất lo cho tương lai con cháu. Nếu công ty sở hữu hết đất trong vòng 50 năm thì trong khoảng thời gian đó con cháu chúng tôi sẽ không có đất để sản xuất và khó mà kiểm soát. Chính vì vậy nhiều bà con đã không nhất trí”, ông Bào nói.

Nhóm P.V quyết định đi vào khu vực rừng mà doanh nghiệp này đã tiến hành trồng và làm đường. Ông Bào cũng 1 chiến sỹ biên phòng thuộc biên chế Đồn biên phòng Hàm Nghi tình nguyện dẫn đường cho chúng tôi.

Từ trụ sở xã, đi tiếp khoảng 3km nữa thì kết thúc tỉnh lộ 229, đến địa bàn thôn Nà Pùng, điểm đầu tiên của khu vực trồng rừng của công ty IG. Từ khi công ty này chưa có mặt, đây vẫn là khu vực rừng tự nhiên được chính quyền và nhân dân chăm sóc bảo vệ, muốn vào rừng chỉ có những con đường mòn.

Khu vực trồng rừng, làm đường của Cty IG tại xã Tân Minh nằm trọn trong vành đai biên giới.
Vị trí nhạy cảm về an ninh quốc phòng. Thế nhưng, quá trình thẩm định, cấp phép cho dự
án 50 năm này tại Lạng Sơn không có sự tham gia của các cơ quan này. Ảnh: H. Sang

Quả thật, có đi vào rừng Tân Minh mới thấy lời của vị phó chủ tịch xã nói là đúng. Rừng tự nhiên ở đây có độ che phủ khá lớn, rất ít đồi trọc, có cả những cây thân gỗ to 40-50cm.

Ông Bào tiếp tục câu chuyện: “Bắt đầu từ ngã 3 Nà Pẻn – Nà Pùng này là đường do công ty IG. Chúng tôi chưa thấy một loại giấy tờ nào hữu hiệu của cấp có thẩm quyền cho phép. Họ làm các đường xương cá đi vào các khu rừng, chặt hạ nhiều diện tích rừng tự nhiên mà chúng tôi đã bảo vệ mấy chục năm. Tôi tính phải phá bỏ mấy trăm m3 gỗ chứ không ít”.

Năm 2008, người của công ty này đã mang máy ủi, xúc vào và tiến hành làm đường mà không có sự giám sát hay đồng ý bằng văn bản nào của cơ quan chức năng có thẩm quyền. Bởi khi làm đường vào rừng thì cũng đồng nghĩa với việc phải phá bỏ một diện tích rừng khá lớn.

Theo một tài liệu đáng tin cậy thì khi làm đường vào rừng ở thôn Nà Pùng và bản Kiêng, Cty IG đã phá bỏ 12.000 m2 rừng tự nhiên.

Mặc dù đã hơn 1 năm nhưng trên đoạn đường này vẫn còn sót lại rất nhiều khúc gỗ lớn, có đường kính 40-50cm, rồi những gốc cây lớn nằm rải rác bên đường vào. Ông Bào xót xa nói: Họ (Cty IG) tự động đưa máy móc vào làm. Số lượng rừng bị phá khá lớn. Diện tích rừng bị phá để làm đường đều là rừng tự nhiên, gỗ thì toàn loại gỗ nhóm 4”.

“Trận địa đường xương cá” cạnh chốt quân sự 558

Một cảm giác choáng ngợp khi bắt gặp cảnh những con đường đỏ chạy khắp các quả đồi ở khu vực này. Ông Bào cho biết, những con đường này đều do công ty IG làm để đi vào khu vực trồng rừng.

Chốt quân sự 558 trên biên giới ở xã Tân Minh, nơi Cty IG cuốc hố để trồng cây ngay trên
sườn, làm đường ở dưới chân núi. Ảnh: Duy Tuấn

Đường vào rừng không phải chỉ một đường nối các quả núi lại với nhau mà cạnh đó là những con đường nhỏ, rẽ vào các lối mà ông Bào ví von: Như kiểu trận địa đường xương cá ở khu vực biên giới.

Chỉ tay vào con đường phía đỉnh núi xa xa, ông Bào nói: Một bên là đường tuần tra biên giới, bên kia đã là đất Trung Quốc rồi. Điểm trồng rừng của Cty IG sát đường biên nhất chỉ cách độ khoảng 700m, tính theo đường chim bay.

Trên đường vào khu vực rừng của InnovGreen ở Tân Minh chúng tôi được nghe nói đến cái tên “chốt quân sự 558” nằm sát biên giới. Theo lời ông Phó chủ tịch xã Tân Minh, chốt quân sự này có vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo an ninh quốc phòng. Là một lãnh đạo xã biên giới, ông Bào hiểu được sự phức tạp trong công cuộc bảo vệ biên cương, giữ từng tấc đất, cây rừng của cha ông để lại.

Chúng tôi quyết định thâm nhập “điểm cao 558” sau khi được sự cho phép của lãnh đạo xã và lực lượng biên phòng. Trước khi đi ông Bào có dặn, phải quan sát từ xa, không được leo lên đỉnh núi đấy vì có thể vấp phải vật liệu nổ còn sót lại.

Đường do Cty IG mở, chạy qua các đồi cao trên biên giới tại xã Tân Minh. Ảnh: Duy Tuấn

Điểm cao 558 là một đỉnh núi sừng sừng, cao nhất trong khu vực biên giới mà chúng tôi có mặt. Trên đồi chỉ có thảm cỏ xanh, ngoài ra không có cây cối gì. Sửng sốt hơn khi tiếp nhận thông tin, con đường nằm ngay dưới chân quả đồi này là do Cty IG làm. Nếu tính từ đỉnh núi xuống đường của IG thì chỉ khoảng độ 100m.

“Đứng trên đỉnh núi 558 có thể bao quát được cả xã Tân Minh, Trung Thành, Đội Cấn, Quốc Khánh và cả xã biên giới cạnh đó là Đào Viên nữa. Vì thế nó có vị trí rất quan trọng và nhạy cảm về quốc phòng an ninh, bảo vệ biên giới”, vị phó chủ tịch xã nói tiếp.

Trên đồi 558 xuất hiện những hố nhỏ, trông rất đều, thẳng hàng do con người tạo nên mà đứng từ xa cũng có thể nhìn thấy. Thấy chúng tôi phân vân, ông Bào liền nói: Đó là những dãy hố do công ty IG thuê người đào để trồng cây. Nếu tính từ hàng cuối cùng lên đến đỉnh đồi chỉ khoảng 40m.

Tuy không phải là nhà chiến lược quân sự, nhưng từ sau khi được đi tham quan rừng của Cty IG ở Quảng Ninh, vị phó chủ tịch xã biên giới này tỏ ra lo lắng:

“Đỉnh núi Khau Tét ở xã Hùng Việt cao lắm, về quốc phòng rất lợi, kinh tế không lợi mấy, thế nhưng Cty IG đã tốn bao nhiêu tiền của để mở đường, cho máy móc làm thành con đường xoắn ốc lên đỉnh.

Rừng bạch đàn của Cty IG đã được trồng ở khu vực này. Con đường đất đó phía trên được
kéo dài tới sát đường tuần tra biên giới Việt Trung. Ảnh: Duy Tuấn

Nghiệm lại Tân Minh chúng tôi Cty này nhắm vào điểm cao, là điểm tựa bảo vệ địa bàn xã này khi có biến. Tôi thấy về mặt quân sự không đảm bảo. Cty IG vào xã tôi lập hồ sơ thuê đất 50 năm, trong diện tích dự kiến thì chủ yếu là khu vực sát với đường biên, lại có cả chốt quân sự, nhiều điểm cao, nếu có tình huống gì xẩy ra thì khó mà kiểm soát”.

Ông Bào nói tiếp, chỉ 200 ha ở xã Tân Minh mà công ty đầu tư lớn để mở nhiều con đường, sát ngay biên giới. Tôi nghĩ về kinh tế thì rất nhỏ, không phải là mục đích cơ bản. Chẳng qua là lấy cớ thông qua mục đích kinh tế theo ý của họ?

Thực tế ở xã Tân Minh khiến chúng tôi nhớ lại lời của ông Lý Vì, Bí thư xã Hà Lâu (Tiên Yên, Quảng Ninh) trong lần thứ 2 quay lại. Chúng tôi có thắc mắc là vì sao công ty hứa làm đường nhưng đã 3 năm rồi vẫn chưa thấy thì ông Vì có nói: Phải được thuê với diện tích lớn họ mới mở đường, chứ ở xã này chỉ có hơn 400 ha nên chắc họ không mở.

Đối sánh với việc ở xã Tân Minh, chỉ có 200 ha dự kiến được thuê nhưng doanh nghiệp có nguồn gốc nước ngoài này “tích cực” đầu tư làm đường, mặc dù rừng chưa trồng được bao nhiêu. Những việc làm này liệu có cơ quan nào giám sát?

Với vị trí trọng yếu về an ninh quốc phòng như lo ngại của lãnh đạo xã này, không biết mục đích thực sự của doanh nghiêp này có phải là kinh tế không?

Kỳ 8: InnovGreen trồng rừng cách biên giới 700m?

- “Khu vực mà InnovGreen vào đều nằm trong chu vi khu vực quân sự của xã. Công ty phát triển rừng với thời hạn từ 50 năm chúng tôi nghĩ rằng, sự phát triển của xã nhà, người dân, liệu sau 50 năm sau sẽ như thế nào? Chúng tôi lo lắng nên đề nghị chấm dứt ngay việc cho thuê, giao lại cho người dân”, ông Trần Văn Bào - PCT xã Tân Minh (Tràng Định, Lạng Sơn) bày tỏ.

Tin liên quan:
Thâm nhập chốt quân sự nơi InnovGreen trồng rừng
Kỳ 6: “Xơi” cả khu vực phòng thủ then chốt
Những ý tưởng “quái dị” của nhà đầu tư nước ngoài
Kỳ 3: InnovGreen đã tạo "việc làm ổn định cho dân"?
Kỳ 2: Sự hoài nghi về dự án trồng rừng của InnovGreen
InnovGreen đang làm gì trên biên giới Việt Nam?

Theo ông Bào, việc công ty InnovGreen (IG) tiến hành thuê đất, trồng rừng bạch đàn ở những khu vực quan trọng về quân sự đang dấy lên lo ngại trong lòng người dân nơi đây.
Điều mà vị Phó chủ tịch xã này băn khăn, trăn trở nhất: Số diện tích mà phía Công ty IG được giao để trồng rừng trong thời hạn 50 năm toàn là những khu vực xung yếu, nhạy cảm về quốc phòng. Có những điểm cao - chẳng hạn như điểm 558, từng là nơi xẩy ra những trận chiến nảy lửa trong quá khứ cũng được nằm trong số diện tích doanh nghiệp này thuê.

Tỉnh lộ 229, nối Ql4A với xã biên giới Tân Minh. Tại điểm đầu và cuối của tuyến đường này đều có sự xuất hiện của dự án trồng rừng InnovGreen. Đáng nói hơn, một là khu vực phòng thủ, một nơi là biên giới, có chốt quân sự. Không hiểu UBND tỉnh Lạng Sơn thẩm định dự án theo quy trình nào? Ảnh: Duy Tuấn

Ông Bào đưa ra một câu hỏi nhãn tiền: "Dù học không nhiều, tôi vẫn thấy không nên giao cho một công ty nước ngoài ở những địa điểm như thế này. Các vị lãnh đạo, chắc chắn trình độ học vấn hơn tôi. Vậy thì tại sao lại không suy nghĩ đến vấn đề này?".

Cách đường biên giới 700m?

Thưa ông, việc Công ty IG vào thuê đất trồng rừng đã ảnh hưởng như thế nào đến địa phương?

- Xã chúng tôi là xã miền núi, điều kiện tự nhiên tương đối khó khăn, lại có đường biên giới giáp với Trung Quốc. Diện tích tự nhiên khoảng 5,8 ngàn 8 ha, dân số 1.437 khẩu, chủ yếu là dân tộc Tày và Nùng. Cuộc sống của người dân chủ yếu dựa vào nông lâm nghiệp.

Theo như số liệu đăng kí, thì số diện tích phía công ty IG được tỉnh đồng ý để tiến hành trồng cây bạch đàn tại địa bàn xã vào khoảng trên 200 ha. Hiện tại phía Công ty tiến hành trồng được khoảng trên 40 ha.

Điểm cao quân sự 558 tại biên giới Việt - Trung. Con đường đất đỏ dưới chân núi chính là do Cty IG làm. Không những thế, trên sườn núi 558 còn xuất hiện nhiều hố để trồng cây. Theo ông Bào, đó là những hố được Cty IG cuốc nhưng chưa trồng cây.

Thưa ông, người dân được hưởng lợi gì từ dự án này? Phía Công ty IG có tạo điều kiện làm việc cho người dân bản đại nơi đây không?

- Họ cũng đã đặt vấn đề với địa phương để tạo công ăn việc làm cho người dân. Tuy nhiên, số tiền họ trả cho bà con chưa thỏa đáng, hơn nữa là khi thời điểm công ty có nhu cầu thì dân đang bận về mùa vụ nên số người dân đến làm cho công ty để hưởng lợi rất ít.

Cách đây khoảng mấy tháng, phía IG có đưa mấy chục người từ nơi khác đến để trồng rừng nhưng không có giấy tờ. Lực lượng biên phòng và xã đã tiến hành kiểm tra và trục xuất họ ra khỏi địa phương. Số người đó toàn dân tộc thiểu số ở trên tận Hà Giang xuống.

Điểm trồng rừng, làm đường của Cty IG gần biên giới nhất là cách bao nhiêu mét thưa ông?

- Tôi ước tính theo đường chim bay chỉ khoảng 700m.

Sau nhiều năm triển khai, người dân tại các xã có dự án của InnovGreen đều chưa nhận được những lợi ích mà doanh nghiệp này hứa. Họ đã bắt đầu hoài nghi, lo lắng.
Thưa ông, được biết số diện tích mà phía IG được UBND tỉnh đồng ý cho phép trồng cây tại xã Tân Minh nằm vào các vị rất quan trọng về quân sự. Ông nhận xét gì không?

- Vì có đường biên giới với phía Trung Quốc nên từ trước đến nay, công tác đảm bảo về an ninh, quốc phòng luôn được xã quán triệt. Trước đây còn xẩy ra tình trạng người dân bản địa Trung Quốc xâm lấn diện tích đất canh tác, kể cả là về cột mốc. Cứ đêm đêm, họ lại cho người tiến hành trồng cây trên lãnh thổ Việt Nam. Họ trồng xong thì chúng tôi lại cho người dân ra nhổ.
Khi chúng tôi biết thông tin rằng phía IG đã được UBND tỉnh đồng ý cho phép trồng rừng tại địa phương thì gần như không ai phản đối gì cả. Bởi lúc đấy, việc một công ty nước ngoài tiến hành thuê đất trồng rừng là quá mới mẻ. Mãi tới sau này, tôi mới thật sự không yên tâm vì dự án này. Không riêng gì cá nhân tôi mà cả người dân nơi đây cũng thấy nghi ngờ về dự án này.

InnovGreen ở khu vực biên giới, tại xã Tân Minh. Ảnh: Duy Tuấn

Lý do mà ông cảm thấy nghi ngờ về dự án này?

- Thứ nhất, xã chúng tôi là xã biên giới nên một công ty nước ngoài tiến hành thuê đất trồng rừng trên địa bàn, trên những địa điểm giáp biên giới làm chúng tôi phải đặt một câu hỏi. Thứ 2, ngay cả những khu vực quân sự điểm cao 558, là vị trí đặc biệt quan trọng, phía công ty cũng tiến hành thuê đất để trồng rừng. Thứ 3, giao đất cho công ty nước ngoài thì con cháu, người dân chúng tôi lấy gì để sinh sống. Sau 50 năm nữa, liệu có ai hình dung được số phận của những vùng đất này hay không?
Sau khi được đi tham quan ở Quảng Ninh, cũng là một tỉnh biên giới tôi thấy công ty này thường chọn những vị trí gần biên giới để thuê, rồi ở xã Hùng Việt Cty này mở đường xoắn ốc trên đỉnh núi Khau Tét, ở xã tôi thì lại là giáp biên, có điểm cao 558.

Khi công ty tiến hành mở nhiều con đường vào khu vực trồng rừng, phía xã có phản ứng như thế nào?
- Họ tự động đưa máy móc vào làm. Để mở được con đường này, họ đã phá bỏ một diện tích rừng lớn. Diện tích rừng bị phá để làm đường đều là rừng tự nhiên.

Hình ảnh được phóng viên ghi lại tại đường InnovGreen làm ở xã Tân Minh. Theo số liệu đáng tin cậy, Cty này đã phá bỏ khoảng 12.000m2 rừng tự nhiên. Ảnh: Hoàng Sang

Tại một số điểm, số gỗ bị chặt hạ có đường kính khoảng 40 cm. Tuy nhiên, vì xã chúng tôi không có thẩm quyền để kiểm tra nên không thể yêu cầu họ dừng việc mở đường này được. Mặc dù, có những địa điểm mở đường nằm sát ngay đường biên giới. Phía dưới điểm cao 558, Công ty cũng mở đường chạy qua.

Đề nghị chấm dứt cho IG thuê, giao cho dân

Theo ông, mục đích chính của IG là gì? Liệu lợi nhuận mà họ thu được từ việc trồng rừng có bằng số tiền mà họ bỏ ra để mở những con đường ngay cạnh biên giới như vậy không?

- Đã là doanh nghiệp thì lợi nhuận luôn được đặt lên hàng đầu. Có mấy trăm ha rừng mà họ đầu tư mở đường như vậy, lại ngay cả những địa điểm nhạy cảm về quân sự thì nên đặt dấu hỏi. Tại sao phía Cty IG không chọn những địa điểm trồng rừng thuận tiện hơn. Tôi sợ nếu xảy ra tình huống xấu thì mình trở tay không kịp.
Ngay dưới cánh tay PCT xã Tân Minh là rừng bạch đàn của Cty IG trồng. Xa hơn, chính là đường tuần tra biên giới của Việt Nam. Dư luận đang trông chờ vào lời giải thích thỏa đáng từ Cty IG và các ngành chức năng ở địa phương (ở đây là Lạng Sơn) và Trung ương.

Còn nữa, nếu họ được tỉnh cho thuê đất, cấp sổ đỏ chính chủ trong 50 năm để trồng rừng, thì họ làm gì trên khu vực đó mình cũng không thể biết được. Việc mình tiến hành kiểm tra cũng rất khó. Nếu kiểm tra, họ trả lời: "Đấy là đất của tôi, có sổ đỏ, phạm vi của tôi, tôi có quyền", thì chúng tôi cũng đành chịu thua.
Nếu được quyền quyết định,ông có đồng ý cho phép công ty này vào trồng rừng ở khu vực xã nhà hay không?
- Theo ý kiến chủ quan của bản thân thì không nên cho công ty này vào làm gì. Về số đất mà họ đã trồng, tôi đề nghị nhà nước can thiệp kịp thời để giao lại cho người dân chăm sóc, bảo vệ, sử dụng. Chúng tôi lo lắng nên đề nghị chấm dứt ngay việc cho thuê.
Tôi sẽ làm một văn bản kiến nghị huyện và tỉnh chấm dứt việc cho công ty này thuê đất và giao lại toàn bộ khu vực họ đã trồng rừng, giao lại dân để dân tự phát triển được, cho vay vốn, các chương trình kinh tế khác để phục vụ lợi ích cộng đồng.

Nhìn vào bản đồ, định vị những điểm mà Cty IG có mặt tại các tỉnh đông bắc (Lạng Sơn - Quảng Ninh), một điều dễ nhận thấy, các dự án của DN này hầu hết nằm ở khu vực biên giới, cận biên và đan chéo dọc các tuyến đường huyết mạch. Ảnh: Duy Tuấn

Thưa ông, là một PCT xã biên giới, ông còn nhận ra rằng không nên để công ty IG tiến hành thuê đất, trồng rừng ở những khu vực nhạy cảm về chính trị, quân sự. Vậy theo ông, lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn với tầm nhìn vĩ mô hơn có nhận ra điều này không? Liệu tầm nhìn của lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn có hạn chế hay không?

- Khẳng định tầm nhìn của các vị hạn chế là có cơ sở. Là xã giáp biên giới, nên việc bảm đảm an ninh, quốc phòng là nhiệm vụ nặng nề và rất quan trọng đối với chúng tôi. Vậy tại sao tỉnh lại giao toàn bộ khu vực đất vùng biên này cho một công ty nước ngoài thuê, liệu tỉnh có nhận biết được cái được và cái mất của dự án này không? Phải dừng ngay dự án này vì nó toàn nằm trong khu vực quân sự quan trọng của xã, huyện. Còn nữa, nếu thuê đất 50 năm thì con cháu sẽ không có đất mà khai thác, nhất là đời sau này. Tuy rằng tầm nhìn của chúng tôi hạn chế hơn, nhưng, chúng tôi vẫn nhận ra rằng dự án cho công ty nước ngoài thuê đất trồng rừng vào những khu vực nhạy cảm là không đúng. Vậy thì vì sao, lãnh đạo UBND tỉnh, những người có tầm nhìn, sáng suốt hơn lại ký quyết định cho công ty nước ngoài vào thuê đất ở những khu vực nhạy cảm về quân sự như vậy?

Xin cảm ơn ông!

Hoàng Sang – Duy Tuấn – Trường Giang

Còn nữa....

Lê Anh Xuân

Thứ Ba, 30 tháng 11, 2010

Dân mong sớm có kết quả điều tra Vinashin

Kỳ 4: InnovGreen đều ‘nhắm’ vào các vị trí nhạy cảm?

Hội thảo Góp ý cho Văn kiện Đại hội 11 Do Hội KHKT và Trung tâm Thông tin và Dự báo KTXH Quốc gia (Bộ KH-ĐT) tổ chức, với sự tham dự của 22 trí thức-đảng viên cao cấp, đại diện VPTƯ Đảng, Hội đồng Lý luận TƯ Ngày 7-10-2010